რატომ არ უნდა გამოიყენოთ მზესუმზირის ზეთი საკვების შესაწვავად?!

რატომ არ უნდა გამოიყენოთ მზესუმზირის ზეთი საკვების შესაწვავად?!

დღესდღეობით კულინარიაში გამოიყენება მრავალი ტიპის ზეთი: არაქისი, მდოგვი, სიმინდი, ზეთისხილი, მზესუმზირა, საფანელი და სხვ.

მსოფლიოში ყველაზე გავრცელებული, რა თქმა უნდა, მზესუმზირის ზეთია. სხვადასხვა  დიეტოლოგის აზრით, მას მოსახლეობის 70 პროცენტი იყენებს. უფრო მეტიც, თუ 20-30 წლის წინ ღორის და საქონლის ცხიმი, ისევე როგორც კარაქი, მომზადებისთვის კარგი იყო, დღეს ისინი მივიწყებულია “ჯანსაღი” ზეთების გამო, რომლებსაც არ აქვთ ქოლესტერინი.

კარდიოლოგი, ჯანსაღი კვების მოძრაობის ლიდერი ასიმ მალჰოტრა, უახლესი სამეცნიერო კვლევების საფუძველზე, აღიარებს, რომ კარაქისა და ცხიმიანი რძის საშიშროების ფართო პროპაგანდა გაუმართლებელი აღმოჩნდა. სწორედ ეს პროდუქტებია კარგი პრევენცია გულის დაავადებებისა და ტიპი 2 დიაბეტისთვის, მაგრამ ეგრეთ წოდებული „ჯანსაღი“ მცენარეული ზეთები, პირიქით, აავადებს მსოფლიოს მოსახლეობას.

ბოლო დრომდე ითვლებოდა, რომ ეს ტოქსიკური ნივთიერებები წარმოიქმნება მხოლოდ მაშინ, როდესაც ზეთი თბება  (მზესუმზირისთვის ეს არის 225 გრადუსი ცელსიუსი).

ჩატარებული კვლევების შედეგები

ლესტერის დე მონფორტის უნივერსიტეტის პროფესორმა მარტინ გრუტველდმა ჩაატარა შემდეგი ექსპერიმენტი: მან მოხალისეებისგან აიღო სხვადასხვა მზესუმზირის ზეთის ნარჩენი, რომლებზეც უკვე რაღაც იყო შემწვარი. აღმოჩნდა, რომ იმისათვის, რომ „საზიანო გახდეს“, მზესუმზირისა და სიმინდის ზეთები უბრალოდ კარგად უნდა გაცხელდეს და რეაგირება მოახდინოს ჟანგბადთან. უკვე ამ ეტაპზე ისინი წარმოქმნიან ალდეჰიდებს და ლიპიდურ პეროქსიდებს.

ეს უკანასკნელნი მონაწილეობენ თავისუფალი რადიკალების რეაქციებში. უფრო მეტიც, ყველა ეს ნივთიერება იქმნება ოთახის ტემპერატურაზე, მაგრამ პროცესი ძალიან ნელია. თუ საკვებს მცენარეულ ზეთში ოცი წუთის განმავლობაში შეწვავთ, ალდეჰიდების დონე 20-ჯერ აღემატება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ განსაზღვრულ მაქსიმალურ დასაშვებ დონეს. სხვათა შორის, ორგანიზმში ასეთი ტოქსინების დაგროვებამ შეიძლება გამოიწვიოს დემენცია.

ზეთის ორი ტოქსიკური კომპონენტი

მარტინ გრუტველდმა და მისმა გუნდმა კვლევის დროს აღმოაჩინეს ორი ახალი ტოქსიკური კომპონენტი გამოყენებული მზესუმზირის ზეთში. შეიძლება გამოიწვიოს სხეულის სიმსუქნე, გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებები, ტიპი 2 დიაბეტი.

მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა, გრანადის უნივერსიტეტის ექსპერტების ხელმძღვანელობით, ჩაატარა ექსპერიმენტი ვირთხებზე, რომლის მიზანი იყო გაერკვია, თუ როგორ მოქმედებს მცენარეული ზეთებისა და თევზის ზეთის გამოყენება ექსპერიმენტული სუბიექტების ღვიძლზე. აღმოჩნდა, რომ მზესუმზირის ზეთი და თევზის ზეთი ანადგურებდა ღვიძლის უჯრედებს, ხოლო ჟანგავდა მას. ფიზიოლოგიის პროფესორმა ხოსე ლუის მორალესმა თქვა, რომ კვლევებმა აბსოლიტურად დაადასტურა, რომ მოხმარებული მცენარეული ზეთებისა და თევზის ზეთის ცხიმი ასაკთან ერთად ღვიძლში გროვდება. მაგრამ თუ ღვიძლი ბუნებრივად ბერდება ზეითუნის ზეთის გამოყენებისას, მაშინ მზესუმზირის ზეთი და თევზის ზეთი ზრდის მის მგრძნობელობას სხვადასხვა დაავადებების მიმართ. კერძოდ, მკვეთრად იზრდება არაალკოჰოლური სტეატოჰეპატიტის (დაავადება, რომელიც ვლინდება ღვიძლის ცხიმოვანი დაავადების ფონზე, რომელიც იწვევს მთელ რიგ დაავადებებს: ჰიპერტენზია, სიმსუქნე, ქრონიკული ჰიპერგლიკემიის სინდრომი, ათეროსკლეროზი და სხვა) რისკი.

მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის სპეციალისტები აფრთხილებენ: თუ ასეთი თესლები ინახება ერთი წლის განმავლობაში, ბენზოპირენის კონცენტრაცია იმდენად იზრდება, რომ დამუშავება და დეზოდორიზაცია არ დაეხმარება და ცხელი ტაფა მხოლოდ ააქტიურებს ყველა მავნე ნივთიერებას, რომელიც შეიცავს ასეთ ზეთი.

ჯანმრთელობას გისურვებთ!