როგორ იცვლება მხედველობა ასაკთან ერთად და შეიძლება თუ არა მისი გამოსწორება?!
მეტი დრო გაატარეთ გარეთ და არ დაივიწყოთ პროფილაქტიკური გამოკვლევები ოფთალმოლოგთან.
რა არის ასაკობრივი ნორმა და როგო მხედველობას შეიძლება ეწოდოს კარგი?
მხედველობის სიმახვილეზე პასუხისმგებელი ორი მექანიზმია:
- თვალის რეფრაქცია ー არის სინათლის სხივების გარდატეხის უნარი, რომელიც იზომება დიოპტრიებში. ჩვეულებრივ, თვალის მთელი ოპტიკური აპარატი მუშაობს ისე, რომ სხივები ფოკუსირებულია ზუსტად ბადურის ცენტრში. პირობებს, რომლებშიც გამოსახულების ფოკუსირება ხდება მის წინ ან მის უკან, ეწოდება რეფრაქციის ანომალიებს, ან დარღვევას. მათ შორისაა მიოპია (ახლომხედველობა), ჰიპერმეტროპია (შორსმხედველობა) და ასტიგმატიზმი.
- აკომოდაცია არის თვალის ადაპტაციის ბუნებრივი მექანიზმი სხვადასხვა დისტანციაზე მდებარე ობიექტებზე ფოკუსირებისთვის: ახლო და შორს. ის პირდაპირ კავშირშია გარდატეხასთან – მაგალითად, რაც უფრო ახლოს არის ნივთი, მით უფრო დიდია სინათლის გარდატეხის ძალა შორეული ობიექტიდან ახლო მდებარეზე ყურებისას.
მხედველობის სიმახვილე მოწმდება ცხრილების გამოყენებით ოპტოტიპებით: ასოები, რიცხვები ან სხვადასხვა ზომის სხვა ნიშნები. ასოების ზომა დამოკიდებულია რიგზე: რაც უფრო დაბალია ის, მით უფრო მცირეა სიმბოლოები.
ნორმალური მხედველობაა, როცა ადამიანი თითოეული თვალით მეათე ხაზს ხედავს 5 მეტრის მანძილზე. მისი სიმკვეთრის ინდექსი ამ შემთხვევაში არის 1.0.
როგორ იცვლება მხედველობა ასაკთან ერთად:ფკვ
დაბადებიდან ადამიანის სხეული მუდმივად ვითარდება და ვიზუალური სისტემა არ არის გამონაკლისი. ამავდროულად, ადრეულ ასაკში, ბავშვებში თვალის დაავადებების ან დარღვევების განვითარების დაწყება საჭიროებს დიაგნოსტირებას და გამოსწორებას რაც შეიძლება ადრე. აქ არის რამდენიმე პერიოდი, როდესაც ხდება ყველაზე მნიშვნელოვანი ცვლილებები ადამიანის მხედველობის სისტემაში:
დაუყოვნებლივ უნდა დანიშნოთ ოფთალმოლოგი, თუ შეამჩნევთ შემდეგ სიმპტომებს:
ახალშობილ ბავშვებს შეუძლიათ რეაგირება მხოლოდ სინათლის სტიმულებზე და ვერ განასხვავებენ ფორმებს, ფერებს, საგნებს. დაახლოებით 2-3 თვისთვის ჩვილები იწყებენ საგნების კონტურების დანახვას და მოძრაობას. ამ ასაკში, როგორც წესი, ბავშვებს უსვამენ შორსმხედველობის დიაგნოზს, რადგან მათი თვალის კაკლები პატარაა.
ბავშვის ოპტიკური აპარატი არასტაბილურია და ბოლომდე არ არის ჩამოყალიბებული, შესაბამისად, 14 წლამდე მასში შეიძლება აღმოჩნდეს რეფრაქციული გადახრები. მათგან ყველაზე გავრცელებული არის ახლომხედველობა, ან მიოპია. როგორც წესი, ის იწყებს განვითარებას სკოლის ასაკში – 6-დან 15 წლამდე. მის პროგრესირებაზე გავლენას ახდენს მრავალი ფაქტორი, მათ შორის გენეტიკური მიდრეკილება.
მიოპიის გარეგანი მიზეზები:
- გაიზარდა ვიზუალური დატვირთვა, განსაკუთრებით სკოლის მოსწავლეებსა და მოზარდებში
- სამუშაო ადგილის ცუდი განათება
- დაბალი ფიზიკური აქტივობა.
ამავდროულად, ბავშვს ყოველთვის არ შეუძლია დამოუკიდებლად გაიგოს, რომ მას რაღაც არ აქვს ნორმაში. მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ყურადღება მიაქციონ ჩვეული ქცევის ცვლილებებს: მაგალითად, მოსწავლემ კითხვის დროს დაიწყო წიგნის თვალებთან მიახლოება, ან თავის ტკივილი გახშირდა, აკადემიური მოსწრება შემცირდა.
მიოპიის შემდგომი განვითარების შესაჩერებლად საჭიროა დროულად დაუკავშირდით ოფთალმოლოგს და შეარჩიოთ შესაბამისი კორექციის მეთოდი – სათვალე ან მყარი კონტაქტური ლინზები.
მკურნალობა ინიშნება მხედველობის ანომალიის გამოვლენისთანავე. და უმეტეს შემთხვევაში, მიოპიის განვითარება თანდათან ნელდება 15 წლის ასაკში და 20-22 წლისთვის მხედველობა სტაბილიზდება.
სრულწლოვანებამდე მიოპია ყველაზე ხშირად პროგრესირებს შესაბამისი მემკვიდრეობითი ფაქტორების არსებობისას – შემდეგ ის შეიძლება გაერთიანდეს გლაუკომასთან, ბადურის პათოლოგიასთან და თვალის სხვა დაავადებებთან.
20-დან 40 წლამდე
ამ პერიოდში ადამიანმა კარგად უნდა განასხვავოს საგნები ყველა დისტანციაზე – ახლო, შორს და საშუალო მანძილზე, ვინაიდან თვალების ბუნებრივი განლაგება ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია. თუმცა, გარშემო ბევრი ახალგაზრდაა, ვინც ატარებს სათვალეს ან კონტაქტურ ლინზებს. ამას შეიძლება რამდენიმე მიზეზი ჰქონდეს:
არაკორექტირებული პირობები მოზარდობის ასაკში, რაც ზემოთ ავღნიშნეთ;
მემკვიდრეობითი ფაქტორი;
დაავადებები, რომლებიც ასევე უარყოფითად მოქმედებს მხედველობის ორგანოებზე;
გარე ფაქტორები და განსაკუთრებით სწავლის ან მუშაობის დროს ვიზუალური დატვირთვის კონტროლის არარსებობა.
